The Way of: Five Nights at Freddy's - van mislukking naar horrorgamegigant

Five Nights at Freddy's, een media franchise die in 2014 begon als indiegame en vervolgens is uitgegroeid tot één van de meest populaire horrorgameseries ooit. Het lijkt hier wellicht om een paar simpele indiegames te gaan, maar toch zit er meer achter deze franchise dan de meeste mensen denken. Halloween is dan ook het perfecte moment om hier dieper op in te gaan. Want wat is er nou griezeliger dan moordlustige animatronische mascottes die je uit het niets een jumpscare kunnen berzorgen? In deze speciale Halloween-editie lees je dan ook alles over het fenomeen dat Five Nights at Freddy's heet.

Een mislukking omgezet naar iets magisch

Five Nights at Freddy's is een media franchise die in het leven geroepen is door Scott Cawthon. Cawthon is een gameontwikkelaar en animator die ontzettend veel projecten op zijn naam had staan. Zijn carrière als gameontwikkelaar begon in de jaren '90. Cawthon hield zich vooral bezig met het maken van kleine religieuze gameprojecten en animaties met een christelijke insteek. Deze projecten hadden echter niet veel succes, maar toch besloot Cawthon door te gaan met het ontwikkelen van games en het maken van animaties. Zo bleef Cawthon een tijdje doorgaan, totdat hij in 2013 zijn game Chipper and Sons Lumber Co. bij Steam Greenlight had ingediend. Chipper and Sons Lumber Co. was een vrolijke avonturengame over een bever die bomen om knaagt en van alles weet te bouwen met het hout. De Steam Greenlight reviews van deze game waren echter niet waar Cawthon op had gehoopt. De reviews waren helaas niet heel positief. Zo schreven recensenten dat de personages van de game op robots leken en er, waarschijnlijk onbedoeld, angstaanjagend uitzagen.

Cawthon was op z'n zachtst gezegd niet blij met deze kritieken. Hij raakte er erg door ontmoedigd, tot het punt waarop hij zelfs volledig wilde stoppen met het ontwikkelen van games. Hij had immers een heleboel onsuccesvolle projecten op zijn naam staan en de slechte ontvangst van Chipper and Sons Lumber Co. hielp zeker niet. Toch besloot Cawthon niet op te geven en de kritische reviews juist in zijn voordeel te gebruiken. Cawthon bedacht zich dat hij iets veel engers zou kunnen maken dan de personages van Chipper and Sons Lumber Co. Zo werd Five Nights at Freddy's geboren.

Twee games in één jaar

8 augustus 2014 markeert de dag waarop Five Nights at Freddys's het levenslicht zag. In deze game neem je de rol aan van Mike Schmidt, een beveiliger bij Freddy Fazbear's Pizza. In de game volg je de eerste vijf nachten van Mike op zijn nieuwe werkplek, de veiligheidskamer van de pizzeria. In de pizzeria lopen 's nachts echter vier animatronische mascottes rond die niet het beste met Mike voor hebben. Wanneer deze mascottes Mike zien, denken ze dat hij ook een animatronische mascotte is en proberen hem dan hardhandig in een mascottepak te duwen. Dit resulteert uiteindelijk in een jumpscare en in Mike Schmidt's dood. Het is aan jou als speler om vijf nachten lang in de pizzeria te overleven, zonder dat de mascottes je aanvallen. Om dit voor elkaar te krijgen, moet je slim gebruik maken van de beveiligingscamera's, je zaklamp en de elektrische deuren om de mascottes Freddy Fazbear, Bonnie the Bunny, Chica the Chicken en Foxy the Pirate Fox uit de ruimte te houden. Met deze game plantte Cawthon een bijzonder zaadje in de tuin van de game-industrie en hij was zeker van plan om dit veel water te geven. De game werd razend populair en Cawthon moest dat momentum zien vast te houden. Nog geen drie maanden later bracht Cawthon al een vervolg op Five Nights at Freddy's uit.

De eerste teaser van de nieuwe Five Nights at Freddy's verscheen slechts een maand na de release van het eerste deel. Op 10 november 2014 maakte Five Nights at Freddy's 2 haar intrede. Five Night's at Freddy's 2 volgt hetzelfde concept als het origineel. In dit deel zijn de deuren echter achterwege gelaten en moet je een Freddy-masker opzetten om niet aangevallen te worden. Ook wordt een nieuwe mechanic geïntroduceerd waarbij je een muziekdoosje op moet winden om een specifieke mascotte af te leiden. In dit deel worden ook minigames die je na een game over kunt spelen en twee nieuwe mascottes, the Puppet en Balloon Boy, onthuld. Het tweede deel in de serie bleek net zo populair als het eerste deel. Cawthon was nu zeker niet van plan om te stoppen. Zodoende kwam er op 3 maart 2015 nog een Five Nights at Freddy's-game uit. Dit deel speelt zich dertig jaar in de toekomst af. Ditmaal werk je niet in een van Freddy Fazbear's pizzeria's, maar in een horrorattractie die gebaseerd is op de pizzeria's. Ook wordt er slechts één nieuwe mascotte geïntroduceerd en dat is Springtrap.

Met dank aan YouTube

De survival horrorgames van Scott Cawthon bleken razend populair. Niet alleen wordt hier het principe easy to learn, hard to master goed toegepast, maar weet de game ook op de juiste manier spanning op te bouwen en je continu te voorzien van een onbehaaglijk gevoel. Dit is echter niet de enige reden waarom Five Nights at Freddy's zo ontzettend populair is. Bekende YouTubers zoals PewDiePie en Markiplier hebben de games namelijk op hun YouTube-kanalen gespeeld en op die manier erg veel publiciteit bezorgd. In hetzelfde jaar als Five Nights at Freddy's 3 werd er nog een Five Nights at Freddy's-game uitgebracht. Deze had echter wel een iets andere insteek. In plaats van de setting van de veiligheidsruimte in een pizzeria, vindt de game nu plaats op de slaapkamer van een kind. Het is aan jou de taak om het kind op tijd te beschermen tegen al zijn nachtmerries in de vorm van Freddy Fazbear en zijn vrienden.

Op 7 oktober 2016 verscheen er nog een aanvulling op de serie. Het vijfde deel in de serie, Five Nights at Freddy's: Sister Location had wederom een andere setting. Dit deel draait om de animatronische mascotte Circus Baby en haar mascotteverhuurbedrijf. In dit deel krijgt de speler de mogelijkheid om vrij te bewegen tussen verschillende ruimtes. Dit was in de vorige delen niet mogelijk. Ook krijg je nu als speler verschillende taken die je moet uitvoeren, in tegenstelling tot het beschermen van de speler zoals je in de voorgaande games moest doen. Op 4 december 2017 kwam Freddy Fazbear's Pizzeria Simulator uit. Dit deel speelt zich na alle vorige delen af en wijkt qua gameplay ook af van de vorige delen uit de serie. Dit zesde deel in de serie speelt namelijk als een managementsim. Op 18 augustus 2018 kwam het tot nu toe meest recente deel in de serie uit. Five Nights at Freddy's: Help Wanted is een virtual reality-ervaring die de avonturen volgt van een monteur die animatronische mascottes moet repareren. Op het moment van schrijven staat er ook een achtste deel van Five Nights at Freddy's gepland. Five Nights at Freddy's: Security Breach moet dit jaar nog verschijnen en speelt zich af in een winkelcentrum.

Van spin-off naar boek en witte doek

De laatste vier games uit de Five Nights at Freddy's-serie werden met gemengde gevoelens ontvangen door de fans. Na de eerste drie Five Nights at Freddy's-games begon Cawthon namelijk te experimenteren met verschillende personages, gameplaymogelijkheden en settings. Toch is de algemene consensus onder fans en recensenten dat ook deze games erg sterk zijn en een welkome aanvulling zijn op de franchise. Cawthon heeft wat games betreft dus zeker niet stilgezeten. Naast deze zeven games die hij vrij snel achter elkaar heeft weten uit te brengen en die stuk voor stuk een hogere productiewaarde hebben gekend, heeft Cawthon ook nog een aantal spin-offs gemaakt. Zo is er de RPG FNaF World verschenen, heeft hij een speciale aanpasbare variant van de klassieke survival horror gameplay uitgebracht met Ultimate Custom Night en is er ook een augmented reality-ervaring uitgekomen onder de naam Five Nights at Freddy's AR: Special Delivery.

Het houdt echter niet op bij slechts games. Scott Cawthon heeft namelijk ook een aantal romans uitgebracht die zich in hetzelfde universum als de Five Nights at Freddy's-games afspelen. Zijn eerste boek, Five Nights at Freddy's: The Silver Eyes verscheen in 2015. Deze roman kreeg nog twee vervolgdelen. Five Nights at Freddy's: The Twisted Ones en Five Nights at Freddy's: The Fourth Closet verschenen respectievelijk in 2017 en 2018. Naast deze drie boeken is Cawthon ook begonnen aan Five Nights at Freddy's: Fazbear Frights, een serie boeken die elk een aantal korte verhalen bevatten. Deze boekenreeks kent momenteel vijf delen, met vier delen nog op de planning voor een release in 2020 en 2021. In 2015 verkreeg Warner Bros. Pictures de filmrechten voor een Five Nights at Freddy's film. De producers werkten hiervoor met Cawthon samen om een angstaanjagende film te maken over de schattige, maar toch ook enge animatronische mascottes. Vanwege vele tegenslagen is deze film echter nog niet van de grond gekomen.

Trouwe fans en verminderde hype

Five Nights at Freddy's heeft dus een enorm succes gehad en dat lijkt nog lang niet voorbij te zijn. Scott Cawthon heeft een simpel idee voor een korte indiegame om weten te toveren tot een bekende media franchise die niet alleen uit verschillende games bestaat, maar ook uit boeken en uiteindelijk misschien zelfs een heuse speelfilm. Cawthon heeft daarnaast ook deals met Funko en McFarlane Toys voor verschillende soorten merchandise die erg geliefd is bij verzamelaars. De fans van de serie zijn ontzettend loyaal en vormen een hechte community die graag samen alle geheimen van de games uitpluist om zo het verrassend diepgaande verhaal achter de games te onthullen. Ook hebben zij door de jaren heen ontelbare fangames gemaakt, die gebaseerd zijn op de eerste drie delen. Het ziet er echter wel naar uit dat de hype rondom Five Nights at Freddy's lang niet meer zo groot is als in de beginjaren en het is dan ook de vraag hoe lang de serie relevant kan blijven. Gaat Cawthon met elke nieuwe game toch steeds weer een nieuwe richting in, of zal hij de klassieke survival horror gameplay uit de eerste drie delen terugbrengen? De tijd zal het leren, maar één ding is zeker. Voorlopig blijven Freddy Fazbear en zijn companen nog wel even hier.