Opinion: Digitale Schurken

Tijd om het eens te gaan hebben over boeven, schurken en slechteriken! Onlangs heb ik een praatpaal over digitale helden geschreven, maar het is minstens zo interessant of zelfs interessanter om het ook eens over de snoodaards te hebben. De slechteriken zijn meestal gaver en stoerder dan de helden die altijd het goede doen. Waarom is dat? Hoe belangrijk is het dat een slechterik ook memorabel is in een game? Wat definieert uiteindelijk een slecht persoon?

Goed en slecht zijn immer met elkaar verbonden en daarom heb ik het uiteraard ook al een beetje in de helden-praatpaal over schorriemorrie gehad. De lijn hiertussen is soms dun of niet aanwezig. Veel mensen zijn voor de één een held, maar voor de ander een heus stuk tuig van de richel. Mijn voorbeeld van helden ontmoeten in het echt is ook het geval met addergebroed: iedereen kent wel een vorm van gespuis in zijn omgeving, niet alleen van televisie. Iedereen is ook weleens van iets bestolen en ondanks dat dit nog wel meevalt qua echte criminele en immorele acties als mutilatie, verkrachting of moord, toch maakt het mij altijd laaiend. Blijf godverdomme van andermans spullen af!

Maar ja, wanneer je illegaal een film downloadt, ben je officieel eigenlijk ook een dief. Wettelijk ben je dan een boef, maar moreel gezien vind ik dat wel meevallen. Ik zie persoonlijk de omhooggevallen morele lulhannes achter Stichting Brein meer als een schurk dan een student die een filmpje downloadt. Deze man heeft bakken met belastinggeld weten te krijgen voor het pakken van illegale downloaders. Ik durf te wedden dat hij niet in een Fiatje naar zijn werk gaat, maar in een dikke Tesla of Bentley. Hypocriete lul. Maar ja, witteboordencriminelen komen er meestal mee weg. Zo is het ook met The Wolf of Wallstreet, de man wordt inmiddels al gezien als een held, terwijl ik vind dat ze zo iemand ter plekke kapot zouden moeten schieten. Maar ja, dat is op zichzelf dan ook weer een gemene daad.

In games is het meestal toch wel erg duidelijk aan wiens kant je moet staan: Aan de kant van de held, die jij ook eigenlijk altijd speelt. Dit is vaak prima en hartstikke leuk, en het rechtvaardigt de hoeveelheid geweld dat je dan vervolgens uitvoert. In de laatste paar delen van Wolfenstein hebben ze de Nazi’s dermate gemeen gemaakt dat je niet kan wachten om ze af te slachten. Het is echter ook hartstikke leuk om zelf de kwaadaardige schurk te zijn. In games als Overlord ben je dit ook naar hartenlust, maar dit vind ik vrij onschuldig en grappig overkomen. Ik kreeg pas echt het gevoel een ontzettend gemene schelm te zijn, toen ik bewust een onschuldig iemand ging omleggen in The Elder Scrolls IV: Oblivion om zo bij The Dark Brotherhood te kunnen komen. Langzaamaan na al het moorden in The Dark Brotherhood ging het slecht zijn mij steeds beter bevallen en voordat ik het doorhad, ging ik moordend en lachend heel Tamriel door.

Lekker megalomaan slecht zijn om het slecht zijn, is zolang het maar een spel is, prima natuurlijk. Het wordt wel pas echt interessant als het gespuis in kwestie een goede reden heeft vanuit zijn of haar eigen perspectief, of wanneer het een logisch oorzaak en gevolg is. Hierdoor wordt het eigenlijk een grijs gebied, iets dat het in realiteit meestal ook is. Zo wordt het bij Final Fantasy XV’s laatste DLC over eindbaas Ardyn pijnlijk duidelijk dat de koning en mensheid zelf ervoor hebben gezorgd dat hij een persoon vol haat werd. Eén van de hoofdoorzaken van de Tweede Wereldoorlog is dat Duitsland aan de hand van de Eerste Wereldoorlog overal de schuld van kreeg, terwijl eigenlijk iedereen zich ronduit harteloos had gedragen in een oorlog die helemaal nergens over ging. Het is daarom ook heel belangrijk dat je geschiedenis krijgt als vak, want van het verleden kunnen we veel leren, vooral hoe iets niet moet.

Ik vind het erg goed dat er ook games zijn als Life is Strange, de TellTale games en vele RPG’s, waarin je als speler echt heel duidelijk leert inzien hoeveel gevolg ogenschijnlijk kleine acties al kunnen hebben. Maar wellicht zijn games waarin je zelf bewust de gemene kant kunt opgaan nog leerzamer, zoals onder andere bij Dragon Age en Skyrim. Toch vind ik dat we eens wat meer games moeten krijgen waarin we een schavuit spelen die zo is geworden met een onderbouwde reden, of waarbij we echt meemaken waarom hij/zij zo wordt. Zo zijn de Benedict Arnold missies bij Assassin’s Creed 3 een beetje een gemiste kans hiertoe, omdat deze man van bijna ultieme held tot ultieme schelm is gegaan in zijn leven, maar in AC 3 doen ze hier weinig tot niks mee. Wat speel jij het liefst in een game? Een echte goedzak of een stuk geteisem? Geef mij maar afwisseling. De ene keer ga ik wel bloempjes plukken, de andere keer een stad platbranden.