Drie van die: Hoogtepunten uit de Nederlandse game-industrie

Geplaatst: 22 juli 2019 12:00

De game-industrie is tegenwoordig een grote markt. Dit geldt zeker voor de grote spelers. In de loop der jaren zijn er heel wat mooie en minder mooie ideeën, games en consoles uitgekomen. Er zijn verschillende veranderingen geweest die cruciaal zijn voor de huidige gamewereld. Denk aan de verandering van drager van informatie (cassettebandjes, floppy, cartridge, cd, dvd, Blu-ray). Nederland doet het als klein land niet slecht op de wereldmarkt, maar we zijn niet overal even groot in. De game-industrie speelt zich voornamelijk af in Amerika en Japan, maar Europa doet ook zijn duit in het zakje met onder andere Groot-Brittannië en Frankrijk. Als klein land is het moeilijk om in deze wereld door te breken, maar hebben we in de loop der jaren toch enkele successen behaald. De Nederlandse gamegeschiedenis is niet zo indrukwekkend als die van de eerder genoemde landen, maar toch hebben wij ook onze unieke en bijzondere ontwikkelingen. Tom Lenting was zo vriendelijk om een bezoekje aan ons kantoor te brengen vanwege het uitbrengen van zijn boek, Gamegeschiedenis van Nederland 1978-2018. Dit boek biedt een bron van informatie en triggerde mij tot het neerpennen van de drie hoogtepunten uit de Nederlandse game-industrie.

Computers in het onderwijs

In het begin van de jaren ’80 wordt het steeds gangbaarder dat volwassenen gebruikmaken van een computer zoals de Commodore 64 en MSX. Veel jongeren daarentegen komen in het midden en einde van de jaren ’80 via het onderwijs in aanraking met de computer. Het Ministerie van Onderwijs kijkt al in het begin van de jaren tachtig naar de mogelijkheden om de computer in te zetten in het onderwijs. Het Nederlandse Compudata (Tulip Computers), Philips en het Amerikaanse IBM beginnen met steun van de Nederlandse overheid te experimenteren met educatieve schoolprogramma’s. Philips en Tulip Computers pakken een groot deel van de educatieve markt, maar IBM blijft de grootste speler. Zij maken gebruik van MS-DOS voor hun IBM-computer en de Nederlandse bedrijven volgen in hun voorbeeld. Na jaren van experimenteren wil het Ministerie van Onderwijs de computer met bijbehorende educatieve software voor het basisonderwijs als standaard invoeren. Ze hebben de voorkeur voor computers met een gebruiksvriendelijke grafische interface. Om die reden laten ze MS-DOS vallen voor Windows 3.0 van Microsoft. Een gebeurtenis waarvoor Bill Gates in 1989 naar Nederland komt om de deal officieel te maken. Hierdoor is Nederland het eerste land in de wereld dat een exclusieve deal heeft met Microsoft om Windows 3.0 voor het basisonderwijs te gebruiken. Windows wordt in de volgende jaren het meest gebruikt in het Nederlandse onderwijs waardoor de Commodore 64 en MSX uit de gratie raken.

Serious games uit Nederland

Serious games zijn games die meestal gemaakt worden voor het bedrijfsleven en het onderwijs. Met deze vorm van gaming verwerft de gebruiker of speler een bepaald inzicht. Nederland is in Europa de grootste speler in deze “nieuwe” markt. Dit komt door verschillende redenen. Ten eerste komt dit door de voorname rol die educatieve games hadden voor ontwikkelaars. Om de kosten te drukken en het risico te spreiden werden er naast reguliere games ook educatieve games gemaakt. Dit is al gebruikelijk sinds de jaren ’80 met ontwikkelaars als Radarsoft (Commodore 64) en Aackosoft (MSX). Davilex Games zet deze trend in de jaren ’90 voort. Daarnaast worden advertentiegames ook gezien als serious games, omdat de nadruk ligt op het verkopen van het product. De gebruiker moet wel vermaakt worden, maar het entertainen is het niet het hoofddoel. Ook deze vorm van games heeft een lange geschiedenis zoals onder andere Nachtwacht (1985) voor MCN, Redcat (1992) voor de Rabobank en Moorhuhn (1999) voor Johnnie Walker. Als laatste moet Philips ook genoemd worden, want die heeft alle geproduceerde hardware voorzien met deze combinatie van entertainment en educatie. Philips heeft dit principe eigenlijk als eerste geïntroduceerd. Ze zijn in de jaren ’80 hier zeer succesvol mee geweest, maar dezelfde strategie in de jaren ’90 faalde voor de CD-i en de geannuleerde IN2IT Kidcom. Uiteindelijk hebben sommige ontwikkelaars hier hun les uit getrokken en zich gespecialiseerd in het ontwikkelen van serious games waardoor wij in dit segment van de gamewereld op de Europese markt de eerste plaats hebben behaald.

Internationaal succes

Nederland is in verhouding met de grote spelers een kleine jongen, maar toch is het enkele Nederlandse bedrijven gelukt om internationaal door te breken. Eén van die bedrijven is begonnen als Digital Infinity (1995) en deze onderneming fuseert met de gamedivisie van Lost Boys Interactive tot Lost Boys Games. Dit geheel wordt overgenomen door de Media Republic Group uit Frankrijk en de gamesafdeling wordt hernoemd als Guerilla Games. In 2004 splitst Guerilla Games zich af als zelfstandige studio. Na het ontwikkelen van Killzone voor de PlayStation 2 is Sony zo onder de indruk van deze game dat het bedrijf wordt overgenomen door Sony Interactive Entertainment. Ze blijven wel onder eigen label werken en ontwikkelen verschillende (Killzone) titels exclusief voor de PlayStation consoles. In 2017 krijgen ze de kans van Sony om een nieuwe franchise op te zetten. Guerilla Games ontwikkelt Horizon Zero Dawn en levert naast een geweldige game ook een nieuwe heldin (Alloy) die zich zeker met alle andere helden kan meten. De fans hopen en verwachten dat het tweede deel in de maak is, maar er is nog weinig over bekendgemaakt. Ook in de eSports zijn we niet onverdienstelijk bezig. Eén van de eerste internationaal succesvolle eSporters uit Nederland is Manuel Schenkhuizen (Grubby). In 2004, 2005 en 2008 wint hij grote toernooien met de game Warcraft III: The Frozen Throne. De interesse voor de eSports begint te groeien dus het is te verwachten dat in de toekomst er nog vele grote namen bijkomen.

Toevallig ben ik in het jaar geboren dat de game-industrie in Nederland opkomt. Ik heb dus bijna de gehele Nederlandse gamegeschiedenis bewust meegemaakt. Natuurlijk ben je als gamer meer bezig met het gamen dan de achtergrond, maar je pikt in de loop der jaren wel aardig wat dingen op. Na het lezen van Gamesgeschiedenis van Nederland 1978-2018 (2019; Lenting, Tom) bleek dat er toch wat hiaten in mijn kennis zat en ik minder heb opgepikt dan gedacht. Mocht je je kennis over dit onderwerp willen bijschaven dan is is dit boek een goede, beknopte bron van informatie. Gamegeschiedenis van Nederland 1978-2018 is te bestellen via karelvanmanderacademy@outlook.com en kent een prijskaartje van 19,99 euro.

Philip Zeldenthuis Eindredacteur

Philip gaat niet van huis zonder zijn rode pen op zak. Ondanks het gebrek aan tijd, heeft hij altijd wel wat tijd over om wat d-tjes en t-tjes te corrigeren of beter nog, voor een groots avontuur in de meest uitgebreide RPG’s. In zijn lange leven heeft Philip al flink wat consoles versleten. Hij is echter nog lang niet klaar!

Lees meer
Reacties
Er zijn nog geen reacties
Nog niet uitgepraat? Praat verder op Discord